mcenareTa samyaro - mwvane wyalmcenareebi

მწვანე წყალმცენარეები - (ინგ. Chlorophyta) (რუს. Зелёные водоросли)

ქლოროფიტა არის მწვანე წყალმცენარეების ჯგუფი, არაფორმალურად მათ უწოდებენ ქლოროფიტებს. სახელი გამოიყენება ორი ერთმანეთისგან ძალიან განსხვავებული აზრით, ამიტომ საჭიროა ყურადღება ამა თუ იმ კონკრეტული ავტორის მიერ ამ ტერმინის გამოყენების თაობაზე. ძველი კლასიფიკაციის სისტემებში იგი განეკუთვნება მწვანე მცენარეთა (Viridiplantae) შორის მაღალი პარაფილეტური ჯგუფის ყველა მწვანე წყალმცენარეს და აქედან გამომდინარე, მოიცავს დაახლოებით 7000-მდე უმეტეს შემთხვევაში წყლის ფოტოსინთეზიურ ეუკარიოტულ ორგანიზმებს. უახლესი კლასიფიკაციით, იგი ერთ-ერთია მწვანე მცენარეთა ორი ჯგუფიდან - ქლოროფიტები და სტერეოფიტები. სტერეოფიტას ჯგუფი მოიცავს ორ განყოფილებას - კაროფიტები და ემბრიოფიტები. ამ დაყოფის მიხედვით ქლოროფიტა მოიცავს დაახლოებით 3400 სახეობას. ისევე როგორც ხმელეთის მცენარეები (ბრიოფიტები და ტრაქეოფიტები), მწვანე წყალმცენარეები შეიცავს ქლოროფილას და ქლოროფილის კონები ინახავს სახამებელს საკვების სახით საკუთარ პლასტებში.

განყოფილება შეიცავს ორივენაირ სახეობებს, როგორც ერთუჯრედიანს, ასევე მრავალუჯრედიანს. ზოგიერთი მათგანი სქესობრივად მრავლდება, რომოლიც ან ოოგამიურია ან კიდევ იზოგამიური. ჯგუფის ყველა წევრს გააჩნია მოძრავი შოლტიანი მცურავი უჯრედები. მიუხედავად იმისა, რომ სახეობათა უმრავლესობა ცხოვრობს მტკნარ წყლებში და დიდი რაოდენობა ცხოვრობს საზღვაო გარემოში, სხვა სახეობები ადაპტირებულნი არიან ხმელეთის პირობებში. მაგალითად, Chlamydomonas nivalis, რომელიც იწვევს საზამთროს თოვლს, ცხოვრობს ზახულის ალპურ თოვლიან მინდვრებზე. სხვები, როგორებიცაა ტრენტეფოლიას სახეობები, ცოვრობენ ქვებზე ან ხეებზე (მიწებებით). Monostroma kuroshiensis მსოფლიოში მოჰყავთ, როგორც საკვები წყალმცენარე და უძვირესია მწვანე წყალმცენარეთა შორის. იგი სწორედ ამ ჯგუფს ეკუთვნის.

ქროლოფიტების ზოგიერთი წევრი სიმბიოზურ დამოკიდებულებას ქმნის უმარტივესებთან, ღრუბლებთან და მედუზისებრთან. სხვები ქმნიან სიმბიოზურ კავშირს სოკოებთან და ლიქენებთან.

ეკოლოგია

ქლოროფიტას სახეობები (განიხილება როგორც მწვანე მცენარეების ორი ჯგუფიდან ერთ-ერთი) ზღვების, მტკნარი წყლებისა და ხმელეთის გარემოში მცხოვრები ჩვეულებრივი წარმომადგენლები არიან. ზოგიერთმა სახეობამ ადაპტაცია განიცადა სპეციალურ და ექსტრემალურ გარემოში, როგორებიცაა უდაბნო, არქტიკა, ჰიპოერმარილიანი გარემო, ზღვის ღრმა წყლები და ზღვის ღრმა ჰიპოთერმული ხვრელები. ზოგიერთი ისეთი ჯგუფები, როგორიცაა მაგალითად ტრენტეპოლიალები (Trentepohliales) განსაკუთრებით ხმელეთზე გვხვდება. ქლოროფიტების რამოდენიმე სახეობა მრავალფეროვან ევკარიოტებთან სიმბიოზში ცხოვრობს, მათ შორის სოკოებთან (ლიქენის წარმოსაქმნელად), ინფუზორიებთან, ფორამინიფერებთან, მედაზასებრთან და მოლუსკებთან. ქლოროფიტას ზოგიერთი სახეობა ჰეტეროფიტულია - ან თავისუფლად მცხოვრები, ან პარაზიტული. ჰეტეროტროფიული მწვანე წყალმცენარის ორი ჩვეულებრივი სახეობა, პროტოთეკები არიან პათოგენური და შეუძლიათ გამოიწვიონ პროთოთეკოზის დაავადება ადამიანებსა და ცხოველებში.

კლასიფიკაციები

დამატებითი ინფორმაცია: Wikispecies: Chlorophyta

ქლოროფიტის კლასიფიკაციისათვის გამოყენებული მახასიათებლებია: ზოიდის ტიპი, მიტოზი (კარიოკინეზი), ციტოკინეზი, ორგანიზაციის დონე, სიცოცხლის ციკლი, გამეტების ტიპი, უჯრედის კედლის პოლისაქარიდები და საბოლოო გენეტიკური მონაცემები.

ფილოგენი

ახალი შემოთავაზებული კლასიფიკაცია მიჰყვება ლეილაერტ და ალ-ს 2011 და მოდიფიცირებულია სილართან 2016 მწვანე წყალმცენარეების ჯგუფებისთვის და ნოვიკოვ და ბარაბაშ-კრასნისთან 2015 ხმელეთის მცენარეების ჯგუფებისთვის. ლელიაერტი და ალ. 2012.

ქლოროფიტის გამარტივებული ფილოგენა ლელიაერტის 2012-ის მიხედვით. აღსანიშნავია, რომ ბევრი წყალმცენარე, რომელიც თავდაპირველად კლასიფიცირდებოდა ქლოროფიტებში, აქ მოთავსებულია სტრეპტოფიტებში.

Viridiplantae
Chlorophyta
core chlorophytes
Ulvophyceae
Cladophorales
Dasycladales
Bryosidales
Trentepohliales
Ulvales-Ulotrichales
Oltmannsiellopsidales
Chlorophyceae
Oedogoniales
Chaetophorales
Chaetopeltidiales
Chlamydomonadales
Sphaeropleales
Trebouxiophyceae
Chlorellales
Oocystaceae
Microthamniales
Trebouxiales
Prasiola clade
Chlorodendrophyceae
prasinophytes (paraphyletic)
Pyramimonadales
Mamiellophyceae
Pycnococcaceae
Nephroselmidophyceae
Prasinococcales
Palmophyllales
Streptophyta
charophytes
Mesostigmatophyceae
Chlorokybophyceae
Klebsormidiophyceae
Charophyceae
Zygnematophyceae
Coleochaetophyceae
Embryophyta (land plants)
Pombert et al. 2005
შესაძლო კლასიფიკაცია, როდესაც ქლოროფიტა განეკუთვნება ქვემოთ მოცემული მწვანე მცენარეების ორიდან ერთ-ერთ ტაქსონს.
კლასი Prasinophyceae T. A. Chr. ex Ø. Moestrup & J. Throndsen
კლასი Chlorophyceae Wille
კლასი Trebouxiophyceae T. Friedl
კლასი Ulvophyceae K. R. Mattox & K. D. Stewart
Lewis & McCourt 2004
Division Chlorophyta (მწვანე წყალმცენარე sensu stricto)
Subdivision Chlorophytina
კლასი Chlorophyceae (chlorophytes)
რიგი Chlamydomonadales (+ ზოგი Chlorococcales + ზოგი Tetrasporales + ზოგი Chlorosarcinales)
რიგი Sphaeropleales (sensu Deason, plus Bracteacoccus, Schroederia, Scenedesmaceae, Selanastraceae)
რიგი Oedogoniales
რიგი Chaetopeltidales
რიგი Chaetophorales
Incertae Sedis (Cylindrocapsa ტაქსონი, Mychonastes ტაქსონი)
კლასი Ulvophyceae (ulvophytes)
რიგი Ulotrichales
რიგი Ulvales
რიგი Siphoncladales/Cladophorales
რიგი Caulerpales
რიგი Dasycladales
კლასი Trebouxiophyceae (trebouxiophytes)
რიგი Trebouxiales
რიგი Microthamniales
რიგი Prasiolales
რიგი Chlorellales
კლასი Prasinophyceae (prasinophytes)
რიგი Pyramimonadales
რიგი Mamiellales
რიგი Pseudoscourfieldiales
რიგი Chlorodendrales
Incertae sedis (უსახელო ტაქსონი coccoid-ის ტაქსონისა)
განყოფილება Charophyta (charophyte algae and embryophytes)
კლასი Mesostigmatophyceae (mesostigmatophytes)
კლასი Chlorokybophyceae (chlorokybophytes)
კლასი Klebsormidiophyceae (klebsormidiophytes)
კლასი Zygnemophyceae (conjugates)
რიგიr Zygnematales (filamentous conjugates და saccoderm desmids)
Order Desmidiales (placoderm desmids)
რიგი Coleochaetophyceae (coleochaetophytes)
რიგი Coleochaetales
ქვეგანყოფილება Streptophytina
კლასი Charophyceae
რიგი Charales (charophytes sensu stricto)
კლასი Embryophyceae (embryophytes)
Hoek, Mann and Jahns 1995
ქლოროფიტების კლასიფიკაცია, განხილულის, როგორც მწვანე წყალმცენარეები. ჰოკის, მანისა და იანსის მიხედვით, 1995.
კლასი Prasinophyceae (რიგი Mamiellales, Pseudocourfeldiales, Pyramimonadales, Chlorodendrales)
კლასი Chlorophyceae (რიგი Volvocales [მოიცავს Tetrasporales], Chlorococcales, Chaetophorales, Oedogoniales)
კლასი Ulvophyceae (რიგი Codiolales, Ulvales)
კლასი Cladophorophyceae (რიგი Cladophorales)
კლასი Bryopsidophyceae (რიგი Bryopsidales, Halimedales)
კლასი Dasycladophyceae (რიგი Dasycladales)
კლასი Trentepohliophyceae (რიგი Trentepohliales)
კლასი Pleurastrophyceae (რიგი Pleurastrales)
Incertae sedis (რიგი Prasiolales)
კლასი Klebsormidiophyceae (რიგები Klebsormidiales, Coleochaetales)
კლასი Zygnematophyceae (რიგი Zygnematales, Desmidiales)
კლასი Charophyceae (რიგი Charales)
დამატებით დამადასტურებელ შენიშვნებში, ქლორიფიტების კლასის წყალმცენარეების ალტერნატიული კლასიფიკაცია:
კლასი Chlamydophyceae (რიგები Volvocales, Chlorococcales, Chaetophorales)
კლასი Oedogoniophyceae (რიგი Oedogoniales)
კლასი Chlorophyceae (რიგი Chlorellales)
Bold and Wynne 1985
ქლოროფიტასა და ქაროფიტას კლასიფიკაცია ბოლდისა და უინის მიხედვით 1985. 
Chlorophyta, Chlorophyceae (16 რიგი)
Volvocales
Tetrasporales
Chlorococcales
Chlorosarcinales
Ulotrichales
Sphaeropleales
Chaetophorales
Trentepohliales
Oedogoniales
Ulvales
Cladophorales
Acrosiphoniales
Caulerpales
Siphonocladales
Dasycladales
Zygnematales
Charophyta, Charophyceae (1 რიგი)
Charales
Mattox & Stewart 1984
ქლოროფიტების კლასიფიკაცია მატოქსისა და სტიუარტის მიხედვით, 1984:
Micromonadophyceae Mattox & Stewart (Prasinophyceae-ის მსგავსი)
Charophyceae Rabenhorst
Chlorokybales
Klebsormidiales
Zygnematales
Coleochaetales
Charales
Ulvophyceae Mattox & Stewart
Pleurastrophyceae Mattox & Stewart
Tetraselmidiales
Pleurastrales
Chlorophyceae
Chlamydomonadales
Volvocales
Chlorococcales
Sphaeropleales
Chlorosarcinales
Chaetophorales
Oedogoniales
Fott 1971
ქლოროფიტას კლასიფიკაცია ფოტის მიხედვით, 1971.
კლასი Chlorophyceae
რიგი Volvocales
რიგი Tetrasporales
რიგი Chlorococcales
რიგი Ulotrichales
ქვერიგი Chlorosarcineae
ქვერიგი Ulotrichineae
ქვერიგი Oedogoniineae
ქვერიგი Chaetophorineae
რიგი Siphonocladales
რიგი Bryopsidales
კლასი Conjugatophyceae
კლასი Charophyceae
Round 1971
წყალმცენარესთან დაკავშირებული ქლოროფიტას კლასიფიკაცია რაუნდის მიხედვით, 1971.
"მწვანე წყალმცენარე“
Euglenophyta
Prasinophyta
Charophyta
Chlorophyta
Zygnemaphyceae (= Conjugatophyceae; რიგები Mesotaeniales, Zygnematales, Gonatozygales, Desmidiales)
Oedogoniophyceae (რიგი Oedogoniales)
Bryopsidophyceae
Hemisiphoniidae (orders Cladophorales, Sphaeropleales, Acrosiphoniales
Cystosiphoniidae (orders Dasycladales, Siphonocladales, Chlorochytriales)
Eusiphoniidae (orders Derbesiales, Codiales, Caulerpales, Dichotomosiphonales, Phyllosiphonales)
Chlorophyceae
რიგები: Chlamydomonadales, Volvocales,Polyblepharidales,Tetrasporales, Chlorodendrales, Chlorosarcinales, Chlorococcales
რიგები:  Ulotrichales, Codiolales, Ulvales, Prasiolales, Cylindrocapsales, Microsporales
რიგები: Chaetophorales, Coleochaetales, Trentepohliales, Pleurococcales, Ulvellales
Smith 1938
ქლოროფიტების კლასიფიკაცია სმიტის მიხედვით, 1938:
კლასი 1. Chlorophyceae
რიგი 1. Volvocales
ოჯახი 1. Chlamydomonadaceae
ოჯახი 2. Volvocaceae
რიგი 2. Tetrasporales
რიგი 3. Ulotrichales
ოჯახი 1. Ulotrichaceae
ოჯახი 2. Microsporaceae
ოჯახი 3. Cylindrocapsaceae
ოჯახი 4. Chaetophoraceae
ოჯახი 5. Protococcaceae
ოჯახი 6. Coleochaetaceae
ოჯახი 7. Trentepohliaceae
რიგი 4. Ulvales
ოჯახი 1. Ulvaceae
ოჯახი 2 Schizomeridaceae
რიგი5. Schizogoniales
ოჯახი Schizogoniaceae
რიგი 6. Cladophorales
ოჯახი 1. Cladophoraceae
ოჯახი 2. Sphaeropleaceae
რიგი 7. Oedogoniales
ოჯახი Oedogoniaceae
რიგი 8. Zygnematales
ოჯახი 1. Zygnemataceae
ოჯახი 2. Mesotaeniaceae
ოჯახი 3. Desmidiaceae
რიგი 9. Chlorococcales
ოჯახი 1. Chlorococcaceae
ოჯახი 2. Endosphaeraceae
ოჯახი 3. Characiaceae
ოჯახი 4. Protosiphonaceae
ოჯახი 5. Hydrodictyaceae
ოჯახი 6. Oöcystaceae
ოჯახი 7. Scenedesmaceae
რიგი 10. Siphonales
ოჯახი 1. Bryopsidaceae
ოჯახი 2. Caulerpaceae
ოჯახი 3. Halicystaceae
ოჯახი 4. Codiaceae
ოჯახი 5. Derbesiaceae
ოჯახი 6. Vaucheriaceae
ოჯახი 7. Phyllosiphonaceae
რიგი 11. Siphonocladiales
ოჯახი 1. Valoniaceae
ოჯახი 2. Dasycladaceae
კლასი 2. Charophyceae
რიგი Charales
ოჯახი Characeae